65-lecie Zespołu Pieśni i Tańca SUWALSZCZYZNA: Z kart historii Zespołu

Z kart historii Zespołu

Zespół Pieśni i Tańca SUWALSZCZYZNA – krótka historia 65 lat dziejów zespołu:

Pierwsze lata
W 1951 roku Bolesław Walczuk wspólnie z muzykami Józefem Czeszkiewiczem i Henrykiem Szynkowskim postanowili założyć zespół, który otrzymał nazwę SUWALSZCZYZNA. Opiekę nad zespołem sprawowała Powiatowa Rada Związków Zawodowych Pracowników Handlu i Usług. W 1952 roku pojawiły się pierwsze sukcesy: wyróżnienie spośród 80 zespołów na Ogólnopolskich Eliminacjach Zespołów Artystycznych w Warszawie, a rok później I miejsce.

Wkrótce powstała sekcja baletowa, powiększając zespół do 140 osób – prowadzona przez Janinę Kuleszową, a następnie Krystynę Musiałową. Poprzez lata działalności zmieniali się dyrygenci i choreografowie – prof. Kościelny, J. Prokner, J. Mierzejewska, Mieczysław Krzyński, który to specjalnie dla SUWALSZCZYZNY napisał urokliwego poloneza. Sekcję muzyczną stanowili muzycy z Suwałk i Warszawy. Kierownikiem muzycznym był Henryk Szynkowski z Suwałk.

Ludzie lat 50. XX wieku tworzyli rodzinną atmosferę, która stała się tradycją po dzień dzisiejszy. Atmosferę radości, serdeczności, wzajemnej pomocy; wspólne wycieczki, bale, wigilie…

Dzięki SUWALSZCZYŹNIE Suwałki i Ziemia Suwalska stały się sławne w całym kraju – koncerty we Wrocławiu, Szczecinie, Łodzi, Białymstoku, a nawet w Grodnie. Repertuar zespołu to przede wszystkim pieśni i tańce z różnych regionów Polski. W roku 1963 zespół wystąpił po raz ostatni na uroczystości odsłonięcia pomnika M. Konopnickiej.

Pierwsze lata zespołu Suwalszczyzna, 1956 r.

W Wojewódzkim Domu Kultury w Suwałkach
W 1978 roku ówczesny dyrektor Wydziału Kultury i Sztuki UW w Suwałkach – Zdzisław Wyszkowski i dyrektor WDK – Janusz Kopciał postanowili reaktywować zespół sprowadzając kierownika artystycznego i choreografa Irenę Goerke, kierownika kapeli Mariana Szaryńskiego i chórmistrza Janusza Wolniaka. Pierwsze koncerty w 1979 roku zebrały niekończące się owacje.

W 1980 roku do pracy w zespole przybył Jerzy Śniechowski z Lublina. Pod jego wymagającym kierownictwem SUWALSZCZYZNA odnosiła największe do tych lat sukcesy. Kierownictwo muzyczne przejął Aleksander Witkowski.

Nowością w zespole stało się założenie grupy zwanej „Dzieci Suwalszczyzny”. Pracę z dziećmi rozpoczęła Elżbieta Taudul, następnie kontynuowała ją Małgorzata Jaroszek (obecnie Wojdełko) po czym na siedem lat przejęła „Dzieci Suwalszczyzny” Maria Lauryn. W 1982 roku pracę z chórem przejął Zdzisław Wyszkowski, a prowadzenie kapeli Stefan Jasiński.

W marcu 1984 roku rozstał się z zespołem Jerzy Śniechowski. Na swoją następczynię wyznaczył pracującą z zespołem od 3 lat Małgorzatę Wojdełko, która rozpoczęła współpracę z kierownikiem muzycznym Bernardem Michniewiczem, następnie z Eugeniuszem Zarachowiczem, Antonim Ułanowiczem, Aleksandrem Witkowskim i obecnie Krzysztofem Krzesickim. W 1987 roku zespół wzbogacił się o nowe stroje: z regionu suwalskiego (tzw. „Biała Woda”, od nazwy podsuwalskiego folwarku); „Opoczno”, a później stroje dla kapeli.

Kapela „Suwalszczyzny”, 1984 r.

W latach 1987-1990 głównym choreografem był Gedymin Wróblewski, tancerz Mazowsza. Później kondycję zespołu podtrzymywali Marek Klepaczewski z Szydłowca oraz Maria Lauryn przy asyście Krzysztofa Masłowskiego, Witolda Polakowskiego, Jerzego Nazaruka. Do pracy z Suwalszczyzną powróciła w 1992 r. Małgorzata Wojdełko. Ówczesny dyrektor ROKiS-u Zbigniew Buski po 5 latach stosowania w akompaniamencie playbacku reaktywował kapelę zespołu i intensywnie promował zespół. Kolejne pokolenie koncertowało w kraju i za granicą, m.in. wielokrotnie we Francji oraz Turcji, Belgi, Rosji, Białorusi i na Litwie.

Występy ZPiT „Suwalszczyzna” we Francji, 1992 r.

Rok 2005 to czas tworzenia młodej grupy zespołu i wytężonej pracy Karola Danowskiego wraz z żoną Iwoną – wychowanków SUWALSZCZYZNY.

Ku własnej lokalnej tradycji
Gdy pokolenie „Dzieci Suwalszczyzny” dojrzało do świadomej kontynuowania dzieła Zespołu, podjęto pierwszą próbę wprowadzenia nowej koncepcji repertuarowej: odejścia od schematycznego, wieloregionalnego „wszystkoizmu” (praktykowanego przez wiele podobnych zespołów w Polsce), na rzecz ukazywania w pieśni, tańcu i obrzędzie wyłącznie tradycji własnego wielokulturowego regionu. Pierwszym zwiastunem tej generalnej zmiany programowej był obrazek sceniczny „Suwalska potańcówka” (2008 r.), wykorzystujący wyłącznie folklor Suwalszczyzny.

Kolejnym – już widowiskowym odniesieniem, wykreowanym przez M. Wojdełko we współpracy z warszawskim choreografem (jednym z najwybitniejszych znawców tańców narodowych) Jarosławem Wojciechowskim, był spektakl taneczno-teatralny „Kochajmy się” (2010) bazujący na poemacie Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz” oraz muzyce Fryderyka Chopina.

Widowisko „Kochajmy się” w reż. J. Wojciechowskiego, 2010 r., fot. Sz. Jasionowski

W czerwcu 2001 r. Uchwałą Rady Miejskiej w Suwałkach Zespół SUWALSZCZYZNA został wyróżniony tytułem „Zasłużony dla Miasta Suwałki” (otrzymując legitymację nr 7).

Prezydent Suwałk Grzegorz Wołągiewicz wręcza na ręce choreografa zespołu Małgorzaty Wojdełko medal i legitymację „Zasłużony dla Miasta Suwałk”

Na jubileusz 60-lecia zespołu w 2011 r. został przygotowany przez tandem Jarosław Wojciechowski–Małgorzata Wojdełko kolejny spektakl tradycji taneczno-muzycznych Suwalszczyzny – „W podsuwalskiej oberży”. Ukazywał tradycje właściwe dla wielokulturowej Suwalszczyzny (oprócz polskich – także wątki litewskie, żydowskie i Rosjan – staroobrzędowców).

Widowisko „W podsuwalskiej oberży”, 2011 r., fot. Sz. Jasionowski

W ostatnich dwóch latach 2014-2015, w ramach grantu z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, poświęconego digitalizacji i odtwarzaniu najstarszych zachowanych nagrań muzyki ludowej Suwalszczyzny – zespół przygotował kolejny spektakl taneczno-teatralny „Bal w Suwalskiej Resursie Obywatelskiej 1914 r.”, ukazujący ogólnoeuropejskie tradycje kulturowe ówczesnych Suwałk – miasta gubernialnego. W spektaklu ukazywani są autentyczni mieszczanie Suwałk oraz członkowie rodów ziemiańskich sprzed I wojny światowej.

Widowisko „Bal w Suwalskiej Resursie Obywatelskiej 1914 r.”, 2015 r., fot. K. Mierzejewski

Obecnie

Zarówno ostatnie widowisko, jak poprzednie, są najlepszą wizytówką Suwałk i regionu, promującą naszą własną lokalną kulturę, tradycję i historię XVIII, XIX i XX wieku. Czyni to Zespół Pieśni i Tańca SUWALSZCZYZNA wyjątkowym na tle innych zespołów tego typu w Polsce.

Obecny skład zespołu nie tylko utrzymał tradycję koncertowania, ale przyjął – z bardzo dobrym artystycznym skutkiem – własną wyjątkową, lokalną formułę. Przez ostatnie lata zespół rozwinął się także od strony liczebnej (ponad 40 tancerzy), utrzymując wysoki poziom artystyczny i kontynuując dzieło poprzednich pokoleń.

Dwupokoleniowa grupa ZPiT „Suwalszczyzna” w najnowszym widowisku zespołu, listopad 2015 r.
Fot. K. Mierzejewski

Mecenasi Kultury

Partner Strategiczny

Sponsor

Patronat medialny