Na styku kultur: warsztaty tradycyjnych suwalskich pieśni

Warsztaty i koncert pieśni polskich z Suwalszczyzny to kolejny punkt spotkań “Na styku kultur”. Tym razem będziemy się uczyć od najstarszych i najbardziej uznanych śpiewaczek ludowych powiatu suwalskiego: Anny Andruszkiewicz, Heleny Napierały, Stanisławy Czuper. Na koncercie finałowym usłyszymy również członków zespołów Wigranie, Zorniczeńka, Jezioranki i Ancyjas.

18-20.09.2020
Sala Kameralna, ul. Jana Pawła II 5

Wstęp na warsztaty: 40 zł KUP TERAZ >> lub w kasie SOK
18.09 godz. 18.00-20.00 | 19.09 godz. 10.00-13.00, 15.00-17.00 | 20.09 godz. 10.00-13.00

Bilety na koncert: 20 zł KUP TERAZ >> lub w kasie SOK
z Suwalską Kartą Mieszkańca >> zniżki do 50%

UWAGA! Uprzejmie informujemy, że bilety na odwołany z powodu zagrożenia epidemicznego koncert “Na styku kultur” planowany na 15.03.2020, można, w ramach dostępnego limitu miejsc, wymienić na aktualny termin (20.09.2020) bez dodatkowych kosztów. Zapraszamy do kasy SOK od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-18.00.

Wrześniowe warsztaty poprowadzą trzy najstarsze, najbardziej uznane i wielokrotnie nagradzane śpiewaczki ludowe powiatu suwalskiego: Anna Andruszkiewicz z Wiżajn (ur. 1923 r.) – najwybitniejsza polska śpiewaczka ludowa zamieszkująca pogranicze północnej Suwalszczyzny i sąsiedniego litewskiego regionu Suduva, Helena Napierała ze Starego Folwarku (ur. 1929 r.) – członkini zespołu ludowego Wigranie, Stanisława Czuper Wysokiego k. Raczek (ur. 1936 r.) – założycielka zespołu tradycyjnej muzyki ludowej Zorniczeńka oraz Anna Szafranowska – wokalistka, instruktorka śpiewu tradycyjnego, dyrygentka Suwałki Gospel Choir w Suwalskim Ośrodku Kultury. Wspomogą je członkowie zespołów ludowych z Suwalszczyzny: Wigranie, Zorniczeńka, Jezioranki – ten ostatni wesprą członkowie zespołu Szuwarki z Wiżajn. Wszyscy wystąpią również na koncercie finałowym w niedzielę, 20 września. W repertuarze nie zabraknie tradycyjnych pieśni weselnych, miłosnych, sierocych, żniwnych oraz ballad. W repertuarze nie zabraknie tradycyjnych pieśni weselnych, miłosnych, sierocych, żniwnych oraz ballad. Koncertowi towarzyszyć będzie prezentacja multimedialna fotografii z Suwalszczyzny autorstwa Krzysztofa Mierzejewskiego.

Zespoły folklorystyczne z terenów wiejskich wszystkich powiatów Suwalszczyzny ukazują słuchaczom uchronione od zapomnienia, różniące się obrzędy, gwary, charakter pieśni, tańce; wyraźnie odmienny jest strój ludowy. Wiele zespołów ze wszystkich powiatów Suwalszczyzny — wielokulturowego regionu — kultywuje własne, bardzo różne tradycje muzyczne, przede wszystkim wokalne. Większość tych zespołów ma pieśni swego repertuaru zarejestrowane przez Radiowe Centrum Kultury Ludowej Polskiego Radia, głównie podczas udziału w kolejnych edycjach Ogólnopolskich Festiwali Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą. Wybór spośród tych nagrań ukazał się w ramach serii „Muzyka źródeł”, na 9. z kolei kompakcie zatytułowanym „Suwalskie, Podlasie”. Kilka spośród tych zespołów nagrało własne kompakty.

Ideą przyświecającą spotkaniom trzeciej edycji “Na Styku Kultur” jest promocja i upowszechnianie muzycznej wielokulturowości pogranicza. Suwalszczyzna jest krainą zróżnicowaną etnicznie i narodowościowo i choć najliczniejszą grupę narodowościową stanowią Polacy, to niemały wpływ na kulturę regionu mieli licznie zamieszkujący tu Litwini, ludność pochodzenia białoruskiego i ruskiego, a także polscy Żydzi i barwni Cyganie. Warsztaty tradycyjnych pieśni to wyjątkowe spotkanie z historią i kulturą mniejszości, poznanie jej, zrozumienie oraz przyjemność – ta płynąca ze wspólnego śpiewu oraz ta, którą daje świadomość otaczającego nas dziedzictwa kulturowego. Każde spotkanie to warsztaty z Mistrzem, praca pod jego kierunkiem i prezentacja efektów na koncercie finałowym. W kolejnych odsłonach cyklu: warsztaty pieśni litewskich, Rosjan staroobrzędowców, potańcówka z ludową kapelą oraz nauka gry na przypominających cytrę litewskich kankles. 

Anna Andruszkiewicz jest od kilkudziesięciu lat najwybitniejszą polską śpiewaczką ludową zamieszkującą pogranicze północnej Suwalszczyzny i sąsiedniego litewskiego regionu Suduva. Przez 25 lat prowadziła społecznie lokalny ludowy zespół wokalny „Młode Jezioranki” (również odtwarzając lokalne tradycje obrzędowości dorocznej). Jej wkład w przywracanie lokalnej tradycji śpiewaczej jest nieporównywalny z innymi lokalnymi wykonawczyniami. Łącznie w jej repertuarze znajduje się ponad 150 lokalnych pieśni. Kilkadziesiąt nagrań w jej wykonaniu znajduje się w Archiwum Radiowego Centrum Kultury Ludowej Polskiego Radia. Pieśni w jej wykonaniu dostępne są m. in. w opublikowanej przez RCKL serii „Muzyka Źródeł”, CD nr 9, „Suwalszczyzna i Podlasie”. Na temat jej osiągnięć muzycznych i popularyzacyjnych napisano szereg prac licencjackich i magisterskich. Wraz z prowadzoną przez siebie młodzieżą z gminy Wiżajny kilkunastokrotnie w kazimierskiej kategorii „Duży-Mały” zdobywała nagrody i wyróżnienia (w roli Mistrzyni). Sama czterokrotnie zostawała laureatką Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym (w 1991, 2001 i 2009 r.). W 2006 r. otrzymała medal 40–lecia tego festiwalu. Odznaczona honorowym brązowym medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”, medalem honorowym Ludwika Michała Paca. Laureatka nagrody w kategorii „Muzyka źródeł” Programu 2 Polskiego Radia. Członkini Stowarzyszenia Twórców Ludowych.

Podczas koncertu zobaczymy również występ zespołu „Jezioranki”. Grupa powstała w 1986r.; obecnie składa się z 12 osób (w tym 3 mężczyzn). Zespół wykonuje lokalne pieśni z północno -zach. Suwalszczyzny (w dawnej manierze wykonawczej) i widowiska obrzędowe (m. in. „Herody” 1997, „Chodzenie po Allelui” 1999, „Chodzenie z królem Herodem” 2000). Jest czterokrotnym laureatem kazimierskiego festiwalu: dwóch drugich nagród (1988 i 2013), pierwszej (1999) i trzeciej (2006). Podczas tych festiwali dokonał licznych nagrań archiwalnych dla RCKL PR. Spośród kilkuset występów warto odnotować m. in. uczestnictwo w Jarmarku Dominikańskim w Gdańsku (1995) i kilkukrotne występy na terenie Litwy. Zespół posiada zrekonstruowane stroje subregionalne wg ekspertyzy etnokostiumologicznej (1994) Barbary Kaznowskiej z Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.
Członkini zespołu Anna Kowalewska w 2011r. w Kazimierzu jako Mistrzyni w kategorii „Duży- Mały”; uzyskała nagrodę z uczniem Dariuszem Balcerem. Liderem zespołu jest Małgorzata Danielewicz.

Helena Napierała to śpiewaczka ludowa ze wsi Stary Folwark w gminie Suwałki, laureatka II miejsca na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków w Kazimierzu (2017). Pochodzi z Suwałk, urodziła się w Leszczewku w roku 1930, później wyjechała do Kamiennej Góry, a następnie wróciła i wybudowała dom w Starym Folwarku. Założycielka zespołu śpiewaczego WIGRANIE. Formacja powstała w 2003r; obecnie w jego skład wchodzi 8 kobiet. Zespół wykonuje lokalne pieśni ludowe z okolic jeziora Wigry. Wielokrotnie występował w regionie (m. in. podczas Dożynek Wojewódzkich w Starym Folwarku 2004) oraz kilkukrotnie na terenie Litwy.
Na festiwalu kazimierskim zespół debiutował w 2010 r; dokonując nagrań dla RCKL.
Zespół używa zrekonstruowanych strojów podsuwalskich wg ryciny Wojciecha Gersona z 1855r. Solistka zespołu Helena Napierała (1930) na festiwalu kazimierskim w 2012r. zdobyła wyróżnienie w kat. solista- śpiewak a zespół otrzymał wyróżnienie w 2019 r. Pani Helena wspominając początki swej przygody z muzyką mówi:  – Kiedyś nie było radiów, komputerów, wszyscy siedzieli, tkali. Wieczorami śpiewała moja matka, a my, będąc dziećmi, nawet nie zwracaliśmy uwagi na te pieśni. Po jakimś czasie to wszystko mi się przypomniało. I tak pomału zbierałyśmy się gromadkami na wsi i śpiewałyśmy. Nie wiadomo, od kogo były te piosenki, wszystko pochodziło do starszych. Gdy później zebraliśmy zespół, nauczyłam wszystkich piosenek, które umiałam, i podałam je dalej. Kierownikiem zespołu Wigranie jest instruktor Suwalskiego Ośrodka Kultury Anna Szafranowska

Stanisława Czuper to śpiewaczka ludowa ze wsi Wysokie w gminie Raczki, (powiat Suwałki). Solistka i inicjatorka powstania zespołu tradycyjnej muzyki ludowej ZORNICZEŃKA z Wysokiego, najstarszego zespołu śpiewaczego Gminy Raczki i jednego z najstarszych zespołów śpiewaczych Suwalszczyzny. Zespół wykonuje lokalne pieśni obrzędowe (weselne, dożynkowe, kolędy i pastorałki, wielkopostne, przygodne). Odtwarza także lokalne obrzędy, m. in. kolędowanie wielkanocne „Chodzenie po Allelui”. W Kazimierzu zespół debiutował w 1998r; dokonując jednocześnie nagrań dla RCKL.
Pani Stanisława jako solistka zdobyła w 1991r. „Basztę” w kategorii śpiewaków; uczestniczyła w Kazimierzu jeszcze kilkukrotnie, zdobywając kolejne nagrody: w 2006 r. pierwszą nagrodę oraz w 2010- trzecią.
Jedna z najwybitniejszych śpiewaczek ludowych Suwalszczyzny, animatorka lokalnej tradycji śpiewaczej, odblokowuje w pamięci stare melodie z dzieciństwa i chęć do śpiewania. We własnoręcznie zapisanych śpiewnikach przechowuje kilkaset lokalnych pieśni obrzędowych, świeckich i nabożnych, które wykonuje solo lub z Zespołem. 
Patronem zespołu jest Gminny Ośrodek Kultury w Raczkach, 16-420 Raczki, Plac Kościuszki 37; tel. 87 568 51 40; gokraczki@op.pl  ; www.gok.raczki.pl.

Anna Szafranowska to animatorka i managerka kultury, instruktorka teatralna, pedagożka, Mentor Kultury Regionalnej, instruktorka śpiewu w Suwalskim Ośrodku Kultury. Założycielka, wokalistka, dyrygentka Suwałki Gospel Choir działającym w SOK. Organizatorka wielu warsztatów muzyki i śpiewu gospel w Suwałkach, Alytusie i Druskiennikach na Litwie. Pomysłodawczyni i dyrektor artystyczny festiwalu Soulwałki Gospel Workshop (od 2015). Nauczycielka muzyki romskiej i zajęć teatralnych w Parafialnej Szkole Romskiej w Suwałkach (2009-2010). Instruktorka zajęć teatralnych i zajęć śpiewu tradycyjnego w Ośrodku Kultury w Sejnach (2007-2011). Instruktorka śpiewu tradycyjnego (pieśni polskie, ukraińskie, rosyjskie, romskie, bułgarskie) w Młodzieżowym Domu Kultury w Suwałkach (2005-2012).

Podczas koncertu odbędzie się prezentacja multimedialna fotografii z Suwalszczyzny autorstwa Krzysztofa Mierzejewskiego.

Kategoria: Archiwum