SPEAK: Cykl wykładów z okazji 250 lat teatru publicznego w Polsce
Antreprener w antrepryzie, czyli obchody 250-lecia pierwszego publicznego teatru w Polsce
To były świetne wykłady. Pierwszy zorganizowano w święto teatru 27 marca 2015 roku, trzy klasy: IIc, III b z II Liceum Ogólnokształcącego oraz IIc z I LO, a także instruktorzy Suwalskiego Ośrodka Kultury przez półtorej godziny słuchali o historii i okolicznościach założenia pierwszego publicznego teatru w Polsce. O tym, jak pierwsze trupy teatralne bawiły publiczność warszawską na życzenie mecenasa kultury króla Stanisława Augusta Poniatowskiego; jak nie było wtedy nauki zawodu aktorów, a o powodzeniu sztuki decydowała wyłączeni publiczność zgromadzona na widowni; o koniecznej roli suflera w czasach, gdy nie było sensu uczyć się ról na pamięć – skoro po jednym przedstawieniu owa publiczność mogła usunąć sztukę z afisza; o tym, że teatr był domeną wyłącznie mężczyzn, a kobiety-aktorki były niemal wykluczone ze społeczeństwa; o powstawaniu pierwszych afiszy teatralnych i jak teatr stawał się narzędziem budowania świadomości patriotycznej w czasach upadku pierwszej Rzeczpospolitej.
Dr Maria Makaruk z Uniwersytetu Warszawskiego potrafiła lekko, a jednocześnie wyraziście, nakreślić fabułę pierwszych sztuk teatralnych i wskazać w nich wątki, które zamieniały się w ogólne trendy i budowały nastroje społeczne, niekiedy patriotyczne… Opowiadała o scenografii, budynkach teatralnych i rozwiązaniach scenicznych. Przybliżyła też postać „ojca teatru polskiego”, czyli Wojciecha Bogusławskiego, aktora, reżysera (w czasach, gdy aktor kreował rolę, a funkcja reżysera właściwie nie istniała).
Warto znać współczesnych reżyserów i poczytać coś niecoś o najnowszych przedstawieniach. Warto też zaglądać na stronę www.250teatr.pl, stworzoną specjalnie z okazji jubileuszu teatru publicznego w Polsce.
A tytuł naszego tekstu? Romaniści wiedzą, a przynajmniej przeczuwają. Entrepreneur, czyli przedsiębiorca – tutaj: teatralny. Antrepryza było to „przedsiębiorstwo teatralne”, działające – już za pieniądze (wcześniej publiczność w ogóle nie musiała kupować biletów na przedstawienia) – w nowej rzeczywistości teatralnej końca XVIII wieku.
