Teatr Polska | Kobieta z Wydm

Bo to jest teatralne scherco. Narracyjny skrót, błysk myśli, linia żartu, pogłos nostalgii. Opowieść niby ledwie tknięta a przecież obecna, wsparta znakomitym rzemiosłem. Przedstawił ją Adam Walny, artysta osobny i nieujarzmiony. Laureat wielu festiwali polskich i międzynarodowych, autentyczny kreator a jednocześnie niesforny duch i wagabunda. Twórca sceny Walny – Teatr. Realizując swoje projekty w obszarach teatru przedmiotu, inscenizator tym razem powędrował szczególną ścieżką. Tekst „Kobiety z Wydm” Abe Kobo” jest pre-tekstem, impulsem, sednem przekazu. Stanowi sieć różnorakich tropów, które kluczą wśród otwartych, metaforycznych perspektyw. Sednem jest i rytm słowa, odbija się mocnym akordem na planie obrazu. Tu rząd dusz sprawuje Walny – aktor i animator. Notabene sytuacja wyjątkowa, ponieważ w figuratywnym centrum znajdują się rzeźby autorstwa Piotra Bożyka. Ich wręcz architektoniczna precyzja, rodzaj bez mała sterylnej przejrzystości w doborze drewnianych elementów, zachwyca. Wyczuwam tu ślad fińskiego ascetyzmu oraz piórkiem rysowany kontur z japońskiej grafiki. Tajemniczy – organicznie nieoczywisty – zbieg skojarzeń i fascynująca rzeźbiarska forma. Tym literacko – plastycznym szlakiem chodzi Walny. Ożywia materię rzeźby, szanując jej kinetyczną tożsamość. Ale też wprowadza własne punkty graniczne. Wyznaczają je dwa wielkie wpół-otwarte lampiony o witrażowych ścianach. Stąd patrzą na nas masywne portrety kobiet – kobietonów. I tędy biegnie coraz bardziej osaczony przez wewnętrzne demony powieściowy bohater – Entomolog. Prowadzone taśmociągami rzeźby suną góra – dół, prawo – lewo. Kolejne ruchowe sygnały towarzyszą werbalnym taktom, kształtowanym narracjon z offu i monologiem ze sceny. Nostalgiczne barwy oddalonego głosu dopełniają ironiczno – konfidencjonalny pogłos kwestii kierowanych do widza i do postaci. Lekko – mocno, szybko – wolno. Adam Walny zawsze sytuował figury przedmiotów na horyzoncie natury w świetle rewitalizowanych, prymarnych emocji. On je błyskawicznie widzi i słyszy. Teatralny wizerunek Entomologa zyskał ton artysty nadwrażliwca, który szuka bergsonowskiego elan vital u progu złudy… Pisząc kiedyś o arkanach rzemiosła Walny podał piękny i ważny dla swoich inscenizatorskich penetracji przykład. „Figura znaleziona w środku lasu każe nam rozejrzeć się dookoła w poszukiwaniu człowieka, jej bezruch wskazuje na jego brak jak chitynowy pancerz larwy poświadcza nieobecność motyla. Figura w pustej przestrzeni zastanawia i intryguje: kto ją ulepił i w jakim celu? Skąd tu się wzięł? Kto się za nią kryje? Czy nie ufać pamięci, czy zmysłom niedowierzać, skoro osoby nie ma a jest odczuwalna?” Pora najwyższa by dotknąć rejestrów muzycznych, dziwny pojawiający się mistycyzm tajwańskich skrzypiec erhu rozprzestrzenia się nad całą sceną. Wirtuozeria gry Chia Hua Chang sprawia, że świat przedstawiony grawituje. Ekspresyjna obręcz się zaciska. Spektakl gaśnie. Adam Walny po raz pierwszy zrealizował autorski projekt bez autorskich figur. Żart rocznicowy, bo jego teatrowi strzeliło 25 – lecie. Przekorny pomysł i wysmakowane w każdym calu, teatralne scherco. Prof. Jadwiga Jakubowska - Opalińska