Warsztaty harmonijkowe z Tomaszem Cynamonem Kamińskim

Harmonijka ustna była pierwszym instrumentem Jimiego Hendrixa. Harmonijki zrobiły karierę w muzyce bluesowej, folkowej, country i jazzie, a nawet rocku; słychać je w utworach The Who, Led Zeppelin, Deep Purple, Aerosmith, Black Sabbath.

Audycje muzyczne i warsztaty: Harmonijka ustna – blues, folk, country.
Wtorek-środa, 20-21.10
SOK, ul. Noniewicza 71

AUDYCJE MUZYCZNE – 20 i 21.10
godz. 10.00-11.30 (szkoły podstawowe)
godz. 11.45-13.15 (szkoły gimnazjalne i ponadgimnazjalne)
sala granatowa, ul. Noniewicza 71
bilety: 5 zł

WARSZTATY OTWARTE – 20 i 21.10
godz. 15.00-17.00
pracownia muzyczna, ul. Noniewicza 71
wstęp wolny

KONCERT FINAŁOWY – 21.10
godz. 19.00
wystąpi TOMASZ CYNAMON KAMIŃSKI i DRESZCZ
Przystanek Rozmarino, ul. Kościuszki 75
wstęp wolny

Gościem specjalnym warsztatów będzie Tomasz Cynamon Kamiński, polski muzyk bluesowy i jazzowy. Uczęszczał do szkoły muzycznej do klasy skrzypiec. Jak skrzypek i wokalista występował z zespołem “Nocna Zmiana Bluesa”, z którym nagrał siedem płyt. Gościnnie wystąpił też na płytach zespołów “Dżem” i “Zdrowa Woda”. Od 1999 roku rozpoczął karierę solową. Jego debiutancka płyta, zatytułowana “Małe miłości” ukazała się 7 czerwca 1999. Jest też autorem książek “Powołane do miłości” oraz “Żyć w szkole miłości”.

Przedpołudniowe spotkania muzyczne w formie audycji przeznaczone dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i średnich, umożliwią poznanie harmonijki ustnej oraz jej szerokiego zastosowania w muzyce. Uczestnicy usłyszą i zobaczą harmonijki różnego rodzaju – od najbardziej popularnej diatonicznej, przez chromatyczną i zaskakującą rozmiarem akordową, po basową. Zademonstrujemy możliwości techniczne i walory orkiestrowe tego finezyjnego instrumentu, który we wprawnych rękach stwarza niemal nieograniczone możliwości zagrania z powodzeniem każdego rodzaju muzyki. Będzie można również poznać tajniki czytania zapisu nutowego. Program warsztatów przewiduje także zarys historii muzyki klasycznej oraz obecności harmonijki we współczesnej muzyce rozrywkowej i filmowej.

Mamy nadzieję, że rezultatem warsztatów będzie popularyzacja harmonijki ustnej, poszerzenie wiedzy muzycznej słuchaczy, być może stworzenie stałej grupy zainteresowanych muzyką harmonijkową.

Trochę historii dla ciekawych szczegółów:

Najstarszym przodkiem harmonijki jest instrument sheng, skonstruowany przez starożytnych Chińczyków około 3000 roku p.n.e. W Europie instrumenty stroikowe mają dużo skromniejszą historię. Pod koniec XVIII w. petersburski konstruktor organów Kirschnigk, zainspirowany grą Johanna Wildego (1689-1762) na shengu zbudował organy, w których najwyższy rejestr wyposażył w stroiki przelotowe, zamiast tradycyjnych piszczałek. W 1792 współpracownik Kirschnigka, szwedzki organmistrz Georg Christoffer Rackwitz zbudował orchestrion dla Georga Josepha Voglera (1749-1814), kompozytora i wirtuoza organów[1]. Podczas podróży koncertowych po całej Europie Vogler przyczynił się do popularyzacji instrumentów ze stroikami przelotowymi.

W 1804 powstał pierwszy samodzielny instrument stroikowy – panharmonikon, na który pierwszy utwór skomponował Ludwig van Beethoven. Kolejnym z instrumentów, od których pochodzi współczesna harmonijka ustna była eolina, zbudowana w 1816 przez niemieckiego zegarmistrza Dawida Buschmanna. Jego syn Friedrich, mając 16 lat zbudował w 1821 aurę, będącą prototypem harmonijki ustnej. Miała ona postać wielodźwiękowego kamertonu, opartego na zasadzie stroika przelotowego. Stroiki były wprawiane w drganie po zadęciu w odpowiednie kanały. Dalszych ulepszeń dokonał Christian Messner, który w 1821 skonstruował instrument o nazwie Mundaeoline, który właściwie był już harmonijką ustną. W 1857 r. produkcję Messnera przejął Matthias Hohner dając początek firmie działającej do dziś. Pierwsze harmonijki trafiły do USA w 1865 i, z racji niskiej ceny, szybko zyskały na popularności.

Istnieje kilka rodzajów harmonijek, w zależności od możliwości wydobywania dźwięków i stroju (za Wikipedią):

diatoniczne – najszerzej rozpowszechnione, zazwyczaj mają 10 kanałów (otworów), strojone są w tonacjach durowych C,Des, D, Es, E, F, Fis G, As, A, H oraz B (w nazewnictwie zachodnim odpowiednio: B oraz B♭), a także odmianach stroju mollowego (harmonic minor, natural minor) oraz innych typach strojów (tzw. country tuning, solo tuning). Najczęściej wykorzystywane jako akompaniament do różnych gatunków muzycznych (blues, country, folk), lecz także do prowadzenia linii melodycznej, bądź jako instrument solowy. W najprostszych wersjach nie da się wydobyć pewnych dźwięków (głównie spoza skali diatonicznej). Lepsze modele pozwalają na granie praktycznie całego zakresu dźwięków poprzez technikę zwaną podciągiem lub bendingiem (ang. przegięcie), polegającą na obniżeniu właściwych dźwięków harmonijki. Drugą techniką pozwalającą na uzyskanie “brakujących” dźwięków jest overblow (podwyższający dźwięki przy zadęciu), oraz overdraw (przy zassaniu).

chromatyczne – pozwalają na wydobycie wszystkich dźwięków skali chromatycznej (co pół tonu). Cechą charakterystyczną jest tzw. register-przycisk, który przesuwa skalę dźwięków podstawowych o pół tonu. Są to technicznie najbardziej skomplikowane harmonijki, ich skala sięga od c małego do d4, używane we wszystkich formach muzycznych, od gry solowej, aż do orkiestry symfonicznej.

oktawowe – w odróżnieniu od harmonijek diatonicznych jeden kanał posiada cztery otwory zawierające po jednym stroiku. W każdym takim „kanale” występują dwie pary stroików, z których pierwsza służy do wydobycia dźwięku poprzez zadęcie (wydech), druga poprzez zassanie, czyli wdech. W harmonijce oktawowej stroiki strojone są parami w oktawie, co oznacza, że na każdym kanale uzyskujemy jednocześnie dwa dźwięki, różniące się dokładnie o jedną oktawę, czyli np.: C i CI, D i DI. itd. Poprzez zastosowanie takiego stroju uzyskujemy wrażenie jakby jednocześnie grały dwa instrumenty, dźwięk jest pełniejszy, de facto bardziej przypomina brzmienie akordeonu niż zwykłej harmonijki. Ten typ instrumentu chętniej jest zatem wykorzystywany do odgrywania melodii ludowych, takich jak polki, kolędy. Raczej nie spotyka się go w bluesie.

tremolo czyli wiedeńskie – są zbudowane podobnie jak opisana wyżej harmonijka oktawowa, jednakże w harmonijce wiedeńskiej dwa współbrzmiące stroiki nastrojone są niemal identycznie. Niewielka różnica wysokości (kilka centów) powoduje charakterystyczną wibrację, dającą bardzo szerokie brzmienie. Tego typu instrument również spotykany jest głównie w muzyce ludowej i folkowej.

akompaniujące – harmonijki basowe, akordowe i basowo-akordowe.

Kategoria: Archiwum